Klima Aldaketa eta Itsasertzari buruzko mugaz gaindiko Kongresua

Uhinak da ekitaldi bakarrean klima-aldaketaren eragile guztiak batzen dituen kongresua: zientzialariak, erakunde publikoak eta enpresak

Uhinak-en lehenengo edizioaren harrera onaren ondoren, Klima Aldaketa eta Itsasertzari buruzko mugaz gaindiko Kongresuak bere ezaugarriak sendotzeaz gain, zientzialarien, administrazioen eta enpresen arteko topagune bihurtzeko bokazioa irmotzen jarraitzen du, guztien artean gure itsasertzen etorkizuna planifikatzeko klima-aldaketaren aurrean, haren kudeatzaileen beharrak ulertzen saiatuz ikuspuntu zientifikotik irtenbideak eskaini ahal izateko. Kongresuaren hitzaldi-panelean hiru eremu ordezkatuko dira; kongresuak 12 txosten gonbidatu eta deialdi ireki batean hautatu diren 20 txosten konbinatzen ditu.

Erreferentziazko txostengileak

Rafael Sardák, Ikerketa Zientifikoen Goi Kontseiluko (CSIC) Ikerlari Zientifikoak, egun bere ikerketa Blanesko Ikerketa Aurreratuen Zentroko Kostako eta itsasoko sistema sozio-ekologikoen unitatean garatzen duenak, Uhinak-en bigarren edizioaren irekiera-hitzaldia egingo du.

Sardák Kostaldeen Kudeaketa Integratua ("Integrated Coastal Zone Management" -ICZM) delakoa sustatzea proposatzen du. Ekimen horrek epe luzean orekatu nahi ditu kostaldeko garapen ekonomikoaren onurak eta giza-erabilerak, haren babesaren, zainketaren eta lehengoratzearen onurak, giza-bizien eta jabetzen galera ahalik eta gehien murriztearen onurak, eta sarbide eta erabilera publikotik eratorritako onurak, guztia dinamika naturalak eta sistema naturalen zama-edukierak ezarritako mugen barruan.

Bartzelonako Unibertsitatean Zientzia Biologikoetan graduatua eta Zoologia Doktorea, Rafael Sardák sistema sozialen eta ekologikoen arteko mugan garatzen du bere ikerketa aplikatua: sistema horiek nola eragiten dute elkarrekin, existitzen diren eta sortzen ari diren tokiko eta munduko arazoei nola egiten diete aurre, eta zientziak eta legediak arlo honetan daukaten eragina.

Xabier Irigoyen, Zientzia eta Teknologiako Abdullah Erregea Unibertsitatearen Itsas Gorriaren Ikerketa Zentroko Zuzendaria (KAUST Unibertsitatea, Saudi Arabia), kongresuko beste protagonista bat izango da. «Aldaketak ozeanoan, benetan axola zaigu hartz zurien desagertzea?» izeneko hitzaldia emango du. Hitzaldi horretan ozeano guztietan gertatzen ari diren aldaketak berrikusi eta munduko eraginak tokiko ondorioetara (adibidez, tenperatura, itsasoaren maila, aniztasuna eta azidotzea) eramango ditu.

Ozeanografian Doktorea (1994) Bordel I Unibertsitatetik (Frantzia), 1994. urtetik, Itsas Zientzien Institutuan (CSIC, Espainia), Plymouth-eko Itsas Laborategian (1996-2000, Erresuma Batua), Southampton-eko Zentro Ozeanografikoan (2000-2002, Erresuma Batua) eta AZTIn (Espainia) 2002tik 2011ra egin du lan, 2011n KAUST Unibertsitatean (Saudi Arabia) sartu baino lehen. Horrez gain, Journal Plankton Research eta Scientific Data aldizkarien argitaratze-batzordeko kidea eta Marine Biology eta de Frontiers in Marine Ecology aldizkarien zuzendariondokoa da.

Marea proiektuaren aurkezpena: 2013/2014ko ekaitzak

2013 eta 2014ko ekaitzek eragin handia eduki zuten Euskal Herriko kostaldean, eta baita mugaren bi aldeetako iritzi publikoan ere. Ekaitzek ingurune naturalak degradatu, itsasertzeko hainbat lan hondatu, eraikinak urpetu, kostaldeko jarduera ekonomikoak okerragotu eta ondasunen eta pertsonen segurtasuna arriskua jarri zituzten, besteak beste.

Jazoera errepikatu horiek olatualdi gogorra sortu zuten, eta itsasaldi-koefiziente altuekin batera, sedimentuak arrastatu, hondartzen maila txikitu eta itsaslabar harritsuak higatu zituzten. Euskal Herriko Kostaldean zehar, ibilguen behealdeek gainezka egin zuten eta uholdeak gertatu ziren olatualdien gainezkatzeagatik. Ondorioz, tokiko azpiegiturak hondatu ziren: Angleteko hondartzetako euste-hormak, Biarritzeko kasinoaren fatxada, Port-Vieux hondartzako karelak, Bidarteko itsas-aurrealdea, Alcyons de Guétharyko kai-muturra, Donibaneko hondartzen harri-lubetak, Zarautzko itsas-pasealekuak edo Donostiako dikeak eta zubiak.

Egoera larri horren aurrean, Euskal Herriko kostaldeko administrazio publikoek berehala ekin zioten berritzapen-lanei eta gogoeta sakona egiten hasi ziren arriskuen prebentzioa eta eraginen arintzea hobetzeko. Gaur egun, erakunde horiek itsasertzaren kontra egiten duten prozesu hidrodinamikoak hobeto ezagutu nahi dituzte, itsasertzaren kudeaketa hobeto aurreikusteko eta muturreko egoera horietarako erantzuna optimizatzeko. Izan ere, Litoral Vasco Interes Zientifikoko Taldeak 2015eko uztailean mugaz gaindiko lantaldea sortu zuen, «Riesgos Costeros», administrazio publikoek alor honetan dituzten ardurei erantzuteko. 

Ekimen horren bidez, Litoral Vasco Interes Zientifikoko Taldeko kideek beren gaitasunak batu nahi zituzten sinergiak garatzeko, ezagutza zientifikoa tokiko administrazioen kudeaketa-beharrekin lotuz. Helburua ikerketa aplikatuko proiektuak abian jartzea da, itsasertzeko eragiketa-kudeaketaren beharrei erantzuteko modukoa, «ikerketa-ekintza» jardunbidea berretsiz eta administrazioei beren eskumenak sendotzen ahalbidetuz bi arazo larrien inguruan: bainatzeko uren kalitatea eta itsasertzeko kudeaketa. Proiektua kongresuaren ezaugarriekin primeran dator bat, eta bere emaitzak Uhinak-en bigarren edizioan aurkeztuko dira.

Edukiak

Uhinak, 2015ean ospatutako edizioa bezala, gai-multzo anitzen inguruan antolatu da: klima-aldaketaren erronkak Bizkaiko Golkoaren itsasertzean, itsasertzaren erabileraren efektuak eta moldatzea, aldaketa kudeatzeko eta erabakiak hartzeko garatu eta aplikatu behar diren tresnak, muturreko jazoeren eragina eta beren efektua itsasertza etorkizunean erabiliko den moduan. Gai horiek mugaz gaindiko ikuspuntutik jorratuko dira, Uhinak-en parte hartuko duten administrazio publiko eskumendunen kudeatzaileek eta kongresuan egongo diren zientzialarien eta ikerlarien ikuspuntutik, alegia.

Nobedadeak

Aurtengo aldaketa nagusia eremu geografikoari dagokio: Bizkaiko Golko guztia hartzen du, Galiziatik Bretainia Frantziarreraino.

Uhinak-en bigarren edizio honetako beste nobedade gisa, Batzorde Tekniko bat eratuko da Eusko Jaurlaritzako, Gipuzkoako Foru Aldundiko, Nekazaritza eta Ingurumen Ministerioko, BC3ko, EUCC Atlantic Center-eko, Euskal Herriko Bide, Ubide eta Portuetako Ingeniarien Elkargoko, Gis Litoral Basque-ko, Iraunkortasunaren Behatokia-Cristina-Enea Fundazioako eta AZTIko ordezkarien partaidetzarekin.

Uhinak-i buruz

Uhinak-en, Klima Aldaketa eta Itsasertzari buruzko mugaz gaindiko Kongresuaren, Ficobak eta AZTI (Itsasoa eta Elikagaien Berrikuntzan Aditua den Teknologia Zentroa) sustatua, bigarren edizioak ezaugarri berdinak mantentzen ditu. Lehenengo edizioko balorazioek, txostengileei eta hizlariei buruzkoek, kontuan hartutako publikoen aniztasuna nabarmendu zuten, zientziaren mundura bakarrik zuzenduta egon beharrean, teknikariak eta kudeatzaileak ere gehitu zituelako. Balorazio horiek direla eta, kongresuaren bigarren edizio honetan bide bera jarraitu da, administrazioen beharrak ulertzen saiatuz ikuspuntu zientifikotik irtenbideak emateko asmoarekin.